Safari Tanzania & rondreis Kenia: De Grote Trek (Wildebeest Migration) in detail

In het Serengeti‑ecosysteem – van de zuidelijke Serengeti en Ngorongoro (Tanzania) tot de Masai Mara (Kenia) – trekken jaarlijks enorme kuddes in een cirkelvormige beweging. Het gaat om zo’n 1,5 tot 2 miljoen dieren (voornamelijk gnoes en zebra’s). De kuddes vertrekken in de zuidelijke Serengeti/Ngorongoro (bij Ndutu), trekken via het centrale en noordelijke Serengeti naar het noorden (Masai Mara) en keren vervolgens weer terug naar het zuiden. Elke gnoe legt daarbij ongeveer 800–1000 km af. Deze blog is jouw ultieme gids voor de migratie: we bespreken de migratieroute en afstanden, de dierenaantallen (ca. 1,2 miljoen gnoes en 300.000 zebra’s plus andere herbivoren), het geboorteseizoen in Ndutu, de spectaculaire gevaren onderweg (krokodillen bij de rivier, gnoes die op rotsen botbreken, roofdieren) en hardnekkige misverstanden. Ook beschrijven we wat safari-gasten kunnen verwachten qua drukte, voertuigen en omstandigheden (stof, vliegen, enz.) en waarom geduld met een kundige gids essentieel is.

De migratiekaart hierboven geeft schematisch weer waar de kuddes zich bevinden in elk jaargetijde. Dit jaar-cyclusbeeld verduidelijkt de beweging: in januari–februari verzamelen de dieren zich op de groene graslanden van Zuid‑Serengeti/Ndutu (geboorteseizoen), in april–mei trekken ze noordwaarts via de centrale Serengeti, in juni stuwen ze samen in de westelijke corridor (Grumeti) en beginnen de eerste rivierkruisingen, in juli–augustus vinden de dramatische Mara-overstekingen plaats, en in oktober–november keren de kuddes weer zuidwaarts terug via Loliondo en het oostelijke Serengeti.

Route van de Grote Trek

De migratieroute is in feite een grote cirkel door het grensgebied van Tanzania en Kenia. Vanuit de Ngorongoro Conservation Area (net ten zuiden van de Serengeti, zonder dat ze de krater zelf ingaan) trekken de gnoes noordwaarts door het Serengeti National Park en vervolgens de Maasai Mara in Kenia, om daarna weer terug te keren naar het zuidelijke deel. De tocht volgt seizoensgebonden variaties in grasgroei en regen: tijdens de lange regenperiode verzamelen de dieren zich in het zuidoosten, na de droogte trekken ze via de westelijke corridor (Grumeti) naar het noorden. Over de hele migratie leggen gnoes gemiddeld 800–1000 km af.

Migratie per maand en per gebied

De kaart hierboven laat de typische migratieperken per maand zien. In het kort verloopt de migratie als volgt:

• Januari–maart (Zuid-Serengeti/Ndutu): Geboorteseizoen op de groene vlaktes rond Ndutu (Ngorongoro). Hier worden dagelijks duizenden kalfjes geboren. De kuddes zijn dan breed verspreid over Zuid-Serengeti en noord-Ngorongoro.
• April–mei (Centraal Serengeti): Na de regens trekken de gnoes noordwaarts. In april en mei concentreren ze zich rond de centrale Seronera- en Moru-velden in het hart van de Serengeti. Er zijn veel grazende dieren, het is de bronsttijd en de kuddes bereiden zich voor op de trek.
• Juni (Westelijke Corridor): In juni verplaatsen de kuddes zich naar de Grumeti-vallei (west-Serengeti) om de rivier over te steken. Gnoes komen massaal samen aan de rivieroevers vóór de oversteken, terwijl grote krokodillen klaarliggen.
• Juli–augustus (Noord-Serengeti en Masai Mara): De opmerkelijkste fase vindt plaats in juli/augustus: de kuddes bereiken de noordelijke Serengeti en steken de rivier de Mara over naar Kenya. Miljoenen gnoes, duizenden zebra’s en gazelles bewegen met een enorme paniek door het bruine water. Overstekingen vinden vooral eind juli en door augustus plaats, inclusief de legendarische scenes met tienduizenden dieren tegelijk. Na de oversteken grazen overlevenden in de noordelijke vlaktes van Serengeti en de aangrenzende Masai Mara.
• September–oktober (Noord-Kenya): In september verblijven veel dieren in de Masai Mara of noord-Serengeti bij de laatste regens. De migratie spreidt zich uit over beide parken. Sommige dieren blijven enige tijd in de Mara, andere keren al om in oktober zuidwaarts te trekken.
• November–december (Zuidwaarts terug): Met de korte regens in oktober/november keren de kuddes terug naar het zuiden. In november bewegen ze via Loliondo (ten oosten van Serengeti) en het Lobo-gebied terug naar het oostelijke Serengeti- en Ngorongoro-gebied. Tegen december verzamelt de kudde zich in de noordoostelijke en zuidelijke Serengeti, waardoor een nieuwe cirkel zich sluit voor het volgende geboorte­seizoen.

“De aarde beeft onder duizenden hoeven. Dit is geen gewone safari. Dit is de Grote Trek.”

Dierenaantallen en geboorteseizoen in Ndutu

De Grote Trek is verbazingwekkend groot: jaarlijks doen ongeveer 1.200.000 gnoes en 300.000 zebra’s mee, vergezeld door andere grazers zoals topi, Grant’s- en Thomson’s-gazellen, elanden en impala’s. Tijdens het geboorteseizoen (ongeveer januari–maart) smelten de kuddes samen in de vruchtbare vlaktes van Zuid-Serengeti (en het aangrenzende Ndutu in Ngorongoro). In die periode worden dagelijks meer dan 8.000 gnoekalfjes geboren (de piek ligt in februari), een onverwacht spektakel. Door de korte geboorteperiode is er overvloedige nieuw gras en is er voor de kleintjes bescherming in de grote groep. Tegelijk maken leeuwen, hyena’s en cheeta’s (en later ook jakhalzen) gretig gebruik van het feestmaal: duizenden pasgeboren gnoes worden binnen weken opgegeten.

• Aantal gnoes: ca. 1.200.000
• Aantal zebra’s: ca. 300.000
• Andere migranten: topi, Thomson- en Grantgazelles, eland, impala, enz.
• Geboortes: ruim 8.000 gnoekalveren per dag in de maanden januari–maart

Gevaren onderweg

Rivieroversteek safari: krokodillen & brekende benen

Een van de meest iconische (en gevaarlijke) onderdelen van de Grote Trek zijn de rivieroversteken, met name van de Grumeti- en Mara-rivier. Hier wachten grote Nijl- en zoetwaterkrokodillen geduldig op dieren en sterke stromingen kunnen verzwakte gnoes meesleuren. Ook nijlpaarden maken de situatie onoverzichtelijk (hoewel zij zelf meestal geen gnoes aanvallen). Bij zo’n oversteek ziet een moedige gnoe zich soms gedwongen te springen tussen gladde keien op de rivierbodem. Het komt regelmatig voor dat een gnoe zijn achterbeen verzwikt of zelfs een bot breekt op die rotsen; zo’n gekwetste gnoe strompelt dan als prooi het water uit en valt vaak direct ten prooi aan roofdieren. Zelfs als de oversteek geslaagd is, kunnen zwakke gnoes later achterblijven en de volgende dag alsnog een prooi worden van een leeuw of luipaard.

Roofdieren: leeuwen, hyena’s & meer.

Over het hele Serengeti-ecosysteem loeren grote roofdieren op de migrerende kuddes. Leeuwen, hyena’s, luipaarden, cheeta’s en wilde honden jagen voortdurend op jonge, oude of zieke individuen. Dit is echt 'the survival of the fittest', alleen de sterksten overleven dit. Tijdens het geboorteseizoen vormen leeuwen en hyena’s regelmatig een jagende muur rond de kalvende kuddes. In open vlaktes zoals de Seronera-velden kan een groep leeuwen een kudde omsingelen en tientallen gnoes tegelijk neerhalen.

Veelvoorkomende misverstanden over de migratie

• “Alleen in juli–oktober”: In werkelijkheid is de Grote Trek een doorlopend jaar-circuits. De rivieroverstekingen in Maasai Mara vinden inderdaad vooral in juli–oktober plaats, maar de migratie speelt doorlopend. In de zuid-Serengeti worden gnoes het hele jaar gevoerd door de regencyclus. Het is dus een misverstand dat je buiten het hoogseizoen niets ziet – elk seizoen heeft zijn hoogtepunten.
• “Altijd een rivieroversteek”: Terwijl we de rivier­-spektakels vaak zien op foto’s, zijn ze niet elke dag gegarandeerd. De exacte timing en locatie van de oversteek hangt af van regen­patronen en kudde­bewegingen. Soms blijft een deel van de kudde langer in de noordelijke vlaktes, of trekken ze pas later terug. Nature “does not keep Swiss time”: de oversteek is onvoorspelbaar.
• “Geen ander wild te zien”: Ook als de migrerende kudde elders is, bruist het ecosysteem van het leven. In Serengeti en Masai Mara leven residentie kuddes buffels, antilopen, olifanten, giraffen en grote roofdieren. Je zult vrijwel altijd leeuwen, neushoorns (zeer zeldzaam in de Serengeti), olifanten en zelfs luipaarden tegenkomen, dus de natuurpracht stopt nooit.

Wat te verwachten: drukte, voertuigen en omstandigheden

Tijdens de populaire migratietijd (vooral in de Masai Mara van juli–oktober) kun je rekenen op drukte op de paden. Bij de spectaculaire oversteek-plekken staan soms tientallen safari-Jeepjes te wachten. De Keniaanse autoriteiten hebben daarom regels ingesteld, maar in de praktijk zie je vaak meer auto’s bij de actie. Het kan soms gebeuren dat je in je foto’s andere safari-voertuigen en toeristen mee vastlegt – een onvermijdelijk nadeel van de populariteit.

De omstandigheden kunnen uitdagend zijn. Safari-voertuigen (met of zonder dak) rijden veel over onverharde wegen: in het droge seizoen betekent dat veel stof. In de groene (regen) periode groeit hoog gras en verschijnen meer insecten. Vooral in delen van Tanzania zijn tsetsevliegen actief (vlakbij bossen en water), wat vervelend kan zijn. Breng daarom een goede antimuggen- en insecten­spray mee. Over het algemeen voorzien luxe camps en auto’s in comfortabele zetels, dekens tegen avondkou en soms muskietennetten om je te beschermen. Maar reken op lange uren in de jeep met veel uitzicht naar alle kanten. Open safari’s geven een onvergetelijk zicht, maar zorgen voor extra blootstelling aan zon, stof en vliegen.

Geduld en de rol van een goede gids

Een migratiesafari is geen eenvoudige ervaring – je moet geduld hebben en flexibel zijn. De dieren bepalen hun eigen timing op basis van regen en grasgroei. Soms duurt het uren voor een kudde besluit over te steken; bij andere keren verschijnt plotseling in de verte een groep en is er paniek. De echte beloning komt voor wie rustig blijft zitten en het tafereel afwacht.

Daarom is een ervaren gids goud waard. Lokale gidsen kennen de migratiepatronen en gedrag van de dieren, weten waar recent waarnemingen waren en waar de oversteek waarschijnlijk zal plaatsvinden. Ze kunnen de auto zo positioneren dat iedereen zicht heeft op de actie zonder de dieren te storen. Bovendien wijzen ze op andere dieren langs de weg, leggen ze processen uit en geven ze directie in de soms chaotische situatie. Een professionele gids maakt een wereld van verschil tijdens je safar. Met hun kennis en het juiste moment zie je niet alleen de oversteek, maar beleef je het hele natuurdrama. Geduld, veiligheid en een goede gids zorgen ervoor dat je de Grote Trek van dichtbij kunt volgen, én van alle delen van het ecosysteem geniet terwijl je wacht op 1 van de mooiste taferelen van Afrika.

Veelgestelde vragen over de Grote Trek

Wat is de Grote Trek eigenlijk?

De Grote Trek – of Grote Migratie – is de jaarlijkse tocht van ruim 1,5 miljoen gnoes, 200.000 zebra’s en tienduizenden gazellen door de Serengeti (Tanzania) en Masai Mara (Kenia). Ze trekken in een cirkel op zoek naar water en vers gras, gevolgd door roofdieren. Het is een van de grootste wildlife-spektakels ter wereld.

Wanneer is de beste tijd om de Grote Trek te zien?

De migratie is het hele jaar door te volgen, maar de beroemdste momenten zijn het geboorteseizoen in Ndutu (jan–mrt) en de rivieroverstekingen in het noorden (juli–oktober).

• Februari – maart: geboortetijd in Ndutu (Zuid-Serengeti)

• Juni – juli: trek naar het noorden en Grumeti-oversteken

• Juli – september: beroemde rivieroversteken in de Masai Mara

• Oktober – november: trek terug naar Tanzania

Elke periode heeft unieke hoogtepunten.

Waar vindt de Grote Trek plaats?

De migratie beweegt zich door het Serengeti-ecosysteem in Tanzania en Kenia’s Masai Mara, in een jaarlijkse cirkel van zo’n 800–1000 km.

De meest spectaculaire oversteekmomenten vinden plaats bij de Mara-rivier, tussen juli en september. Dit kan zowel in het noorden van de Serengeti (Tanzania) als in de Masai Mara (Kenia). Omdat de exacte timing per jaar verschilt, is flexibiliteit belangrijk.

Hoeveel dieren doen mee aan de Grote Migratie in Tanzania en Kenia?

Ruim 1,2 miljoen gnoes, 300.000 zebra’s en tienduizenden gazellen trekken in enorme kuddes door Oost-Afrika. De aantallen zijn ongekend.

Zijn de rivieroverstekingen van de Great Migration te voorspellen?

Nee, de exacte timing van een oversteek is onvoorspelbaar. Dieren kunnen uren of dagen twijfelen voor ze springen. Geduld is essentieel.

Is het druk tijdens de migratie in Tanzania en Kenia?

Tussen juli en oktober is het vaak druk bij de Mara-rivier. Voor een exclusievere ervaring raden we alternatieve momenten of privéreserves aan.

Is het gegarandeerd dat ik de migratie te zien krijg?

Nee, de migratie is een natuurlijk proces en de precieze timing kan variëren door regenval en voedselbeschikbaarheid. Wij zorgen ervoor dat je op de juiste plek bent op het juiste moment, maar een gegarandeerde oversteek is nooit te beloven – wél een safari vol indrukwekkend wildlife.

Kan ik de migratie ook buiten juli–september zien?

Absoluut. De migratie is een jaarrond proces. In de kalfperiode (jan–mrt) zie je spectaculaire geboortes en jachtgedrag. In mei–juni zijn er grote kuddes onderweg door centraal Serengeti. De migratie is er altijd, alleen op verschillende plekken.

Waar zie ik de migratie beter: Tanzania of Kenia?

Beide landen bieden unieke migratiebeleving.

• Tanzania heeft het grootste deel van de route en is rustiger.

• Kenia is spectaculair tijdens de oversteek en goed bereikbaar.
  Voor de ultieme ervaring is een combinatiereis ideaal.

Hoe luxe zijn de accommodaties langs de migratieroute?

Er zijn lodges en tentenkampen in verschillende luxe-niveaus, van comfortabel tot exclusief met privébutler. Maar meestal maak je gebruik van migration camps. Zij volgen de migratie zodat hun kamp altijd op de juiste plek staat. per jaar zijn dat 2 tot 3 locaties.

Wij selecteren de accommodatie op basis van jouw wensen – denk aan kleine camps, fijne keuken, privévoertuigen of uitzicht op de trekroute.

Is een safari tijdens de Grote Trek geschikt voor kinderen?

Ja, zeker. Vooral de kalfperiode in Ndutu is erg geschikt voor gezinnen. De crossings zijn door het lange wachten minder geschikt voor kinderen. We houden bij de planning rekening met afstanden, kindvriendelijke lodges en activiteiten. Laat het ons weten – we stemmen de reis hier volledig op af.

Kan ik de Grote Trek combineren met andere ervaringen?

Ja, dat is zelfs aan te raden. Denk aan andere top safariparken in Tanzania of Kenia of gorillatrekking in Oeganda of Rwanda, een strandverlenging op Zanzibar of de Seychellen, of ... Wij stellen alles op maat samen.

Wil jij dit spectaculaire natuurfenomeen zelf beleven?

Laat ons een luxe safari op maat samenstellen, precies op het juiste moment en op de juiste plek. Van Ndutu tot de Mara-rivier, wij zorgen dat jij op de eerste rij zit.

Ben je klaar om je safari-avontuur te starten, maar weet je niet precies waar te beginnen? Wij helpen je graag op weg met drie handige tools:

1. Be SMART – Persoonlijk reisadvies: Voor een écht maatwerkreis naar Afrika bieden we een persoonlijk adviesgesprek aan, in het comfort van je eigen huis, bij ons of online. Samen creëren we de safari die perfect aansluit bij jouw wensen en verwachtingen. Maak een afspraak via maatwerksafari.nl en begin met dromen!
2. Samen op Safari: Liever met een groep op avontuur?  Er is voor ieder wat wils, van comfortabele reizen tot avontuurlijke expedities. Geef jouw wensen door op groepssafari.nl en krijg enkele reizen toegestuurd die daarbij passen.
3. Safari Wegwijzer: Vind het ideale safariland voor jouw wensen! Met een paar eenvoudige vragen ontvang je een gepersonaliseerd advies over het beste land, de optimale reistijd en de mooiste parken voor jouw safari. Ontdek ook meteen een voorbeeldreis. Start jouw ontdekkingsreis op safariwegwijzer.nl.

Klaar voor je volgende avontuur? Bezoek een van onze websites en ontdek de mogelijkheden voor jouw perfecte safari! Je kan natuurlijk ook altijd ons contactformulier op onze website invullen of bel Frank op 0031-6-36536229.